Max Liebermann 1847-1935

"Nach meiner Überzeugung hat Kunst weder mit Politik noch mit Abstammung etwas zu tun." 

 (1933, bij zijn gedwongen uittreden uit de Pruisische academie)

 

Ik had wel eens van hem gehoord, nooit bewust werk van hem gezien en er verder geen aandacht aan besteed. Max Liebermann, een naam die mij eerder denken deed aan een vooroorlogse artiest in een van de vele variété theaters aan het Rembrandtplein en de Amstelstraat, dan aan een van de belangrijkste impressionisten van Duitsland, totdat ik een week of wat geleden met zijn werk in aanraking kwam in het Albertinum, die prachtige Galerie Neue Meister in Dresden.

Max was de zoon van een Joodse zakenman uit Berlijn, een stad waar hij het grootste deel van zijn leven gewoond heeft. Hij was rijk genoeg om heel zijn leven aan de kunst  te wijden. Begonnen als Realist gaat hij over naar het Impressionisme.

Hier dus zo'n heerlijk schilderij: "Am strand von Noordwijk" uit 1908, met al die bekende impressionistische kenmerken; zoals buiten schilderen i.p.v. in het atelier, met een snelle, lichte toets gewone alledaagse dingen weergeven, veel figuren en abrupte afsnijding aan de randen, om maar een paar te noemen.

Veertig jaar lang schildert hij in de zomer in Nederland en laat hij zich inspireren door de weidse landschappen, de zee en het strand en de stad Amsterdam. Dat levert mooie schilderijen op zoals "De Joodse Steeg"  (Amsterdam) uit 1905.

Een binnenkijkje in het voormalig Amsterdams Burgerweeshuis, nu Historisch Museum, de wezen in zwart en rood, de kleuren van de stad.

Zijn geoefende oog, zijn snel en zeker penseel in dit prachtige
"Paradise in Wannsee" uit 1919. De familie Liebermann betrekt in 1910 een voor hen gebouwde villa aan de Wannsee in Berlijn.

Liebermann was meer dan 60 jaar actief en maakte zo'n 1200 olieverven. Hij was voorzitter van de Pruissische Academie en moest in 1933 aftreden wegens zijn Joodse afkomst. Hij overlijdt vlak voor het Nazi geweld losbarst.

Het lot was Max Liebermann's vrouw, Martha Marckwald minder gunstig gezind.  Haar onderstaand, beroemde portret werd geschilderd door Andes Zorn, net als Max, een beroemde representant van het Noord Europees Impressionisme (Zweden)

Zij overleefde haar man en werd in 1940 gedwongen de Villa am Wannsee te verkopen. Op 5 maart 1943, op 85 jarige leeftijd en aan bed gekluisterd door een beroerte, werd haar bevolen zich klaar te maken voor deportatie naar concentratiekamp Theresienstadt. Zij pleegde zelfmoord een paar uur voordat de Politie arriveerde om haar weg te voeren.

Sinds 2006 opende de Max Liebermann Society een permanent museum in het vroegere familie huis am Wannsee.